شناخت بهترین دانشگاه های آلمان و میزان پذیرش دانشجویان بین المللی می تواند متقاضیان تحصیلی را با واقعیت های تحصیل در این کشور آشنا کند. در این مطلب که کلیه حقوق معنوی آن متعلق به موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت است، خواهیم کوشید ویژگی های دانشگاه های آلمان را بررسی کنیم.
نکته قابل توجه این است که در تمام شهرهای مهم آلمان حداقل یک دانشگاه می توان پیدا کرد که در زمره فهرست بهترین موسسات آموزش عالی در سطح جهان باشد. برای اثبات جایگاه ممتاز کشور آلمان در میان دانشگاه های نخبه پرور باید به آمار برگرفته از سال 2022 استناد کنیم. طبق این آمارها، 13 دانشگاه آلمان جزء 250 دانشگاه برتر دنیا هستند. همچنین از بین 500 دانشگاه برتر جهان سهم موسسات آموزش عالی کشور آلمان 30 دانشگاه است.
پراکندگی جغرافیایی دانشگاه های آلمان
بالغ بر 380 دانشگاه به طور رسمی در سراسر کشور آلمان فعالیت می کنند. آلمان کشور یکدست و یکنواختی نیست. به قول جامعه شناسان، آلمان کشور تفاوت هاست. فاصله بسیار زیادی «برلینِ» مدرن و پیشرو تا «مونیخ» سنتی و محافظه کار وجود دارد. در یک سمت آسمان خراش های «فرانکفورت» قرار دارد. در سمتی دیگر خانه های ویلایی «هایدلبرگ» قرار گرفته اند. ازدحام و شلوغی جمعیت در «هامبورگ» یک سوی سکه است. بنابراین برای سلیقه ها و روحیه های مختلف، می توان پیشنهاد شهر و دانشگاه متفاوتی ارائه داد.
شرایط انتخاب دانشگاه های آلمان
برتری سطح علمی دانشگاه در آلمان، تمام ماجرا نیست. پیدا کردن و اخذ پذیرش از دانشگاه های برتر دنیا فقط یکی از ملاک های متقاضیان مهاجرت به آلمان است. در واقع رتبه بندی دانشگاه، شرط لازم برای مهاجرت است و شرط کافی نیست. برخی دیگر مولفه های دیگری مانند کیفیت و سطح زندگی، هزینه های تحصیل، هزینه های زندگی، میزان حمایت و بورسیه تحصیلی برای دانشجویان بین المللی، امکان اشتغال پس از اتمام تحصیلات و مواردی از این دست را از ملاک های خود برای انتخاب کشور مقصد لحاظ می کنند.
گرچه بیشتر برنامه های تحصیلی در کشور آلمان به ویژه در مقطع کارشناسی به زبان آلمانی برگزار می شود. اما این روزها دوره های ویژه برای دانشجویان بین المللی در کشور آلمان به زبان انگلیسی رشد فزاینده ای داشته است. با این توضیحات می توان به این نتیجه رسید که در مقطع کارشناسی ارشد به راحتی می توان دوره های انگلیسی زبان پیدا کرد. ولی باید توجه کرد که یافتن دوره های تحصیلی به زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی کشور آلمان، نیازمند صبر و حوصله و تحقیق بیشتری است.
ملاک های تحصیلی در بهترین دانشگاه های آلمان
کوتاه سخن این که از میان جاذبه های این کشور می توان 10 دلیل انتخاب برای مهاجرت تحصیلی به آلمان را در چارچوب موارد ذیل برشمرد:
- ارائه تحصیلات رایگان در آلمان برخی از دانشگاه ها
- تحصیلات عالی در کلاس جهانی دارای کادر علمی نخبه و کاربلد
- صدها دوره و کورس تحصیلی از میان گزینه های احتمالی
- کشوری جذاب و چشم نواز دارای تاریخ و تمدن ژرف
- تنوع و گوناگونی فرهنگی به لطف حضور دانشجویانی از سرتاسر دنیا
- تمرین مکالمه به هر دو زبان آلمانی و انگلیسی
- فرصت های بی پایان کاری پس از فارغ التحصیلی در آلمان
- امکان تحصیل به زبان انگلیسی بدون نیاز به یادگیری زبان آلمانی
- هزینه های زندگی حدود 720€ الی 850€ (یورو)
- فرصت زندگی و سیاحت در یکی از پیشرفته ترین کشورهای جهان با جاذبه های منحصر به فرد فرهنگی، تاریخی و طبیعی
نظام های رتبه بندی دانشگاه های آلمان
قبل از بررسی رتبه و جایگاه دانشگاه های آلمان در سطح جهان و رتبه بندی داخلی این دانشگاه ها، شاید جالب باشد که بحث مختصری درباره معتبرترین نظام های رتبه بندی در سطح جهان داشته باشیم.
به طور کلی معتبرترین رتبه بندی دانشگاه های جهان به این شرح است:
- رتبه بندی جهانی «تحصیلات عالی تایمز» (Times Higher Education Ranking)
- رتبه بندی دانشگاه «شانگهای جیائو تونگ» (Shanghai Jiao Tong University Ranking)
- رتبه بندی «تاپ یونیورسیتیز» (Top Universities Ranking)
- رتبه بندی «یو اس نیوز» (U.S. News & World Report Ranking)
گفتنی است جامع ترین و کامل ترین تقسیم بندی در میان شیوه های مذکور، «رتبه بندی جهانی تایمز» است. برای مثال «دانشگاه هومبولت برلین» در رتبه بندی دانشگاه «شانگهای جیائو تونگ» لحاظ نشده یا در رتبه بندیِ «تاپ یونیورسیتیز» نشانی از «دانشگاه گوته فرانکفورت» نمی توان یافت. از این رو در همین مقاله نیز بر مبنای نظام امتیازبندی تایمز یا به اصطلاح «رتبه بندی جهانی تایمز» اقدام خواهیم کرد.
رتبه بندی دانشگاه های آلمان
دانشگاه های برتر آلمان در سراسر این کشور پراکنده شده اند. از این رو 40 شهر علاوه بر مونیخ و شهر برلین، دارای بهترین دانشگاه های آلمان هستند. طبق آمارهای سال 2022 بهترین دانشگاه آلمان، دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ یا مختصرا LMU بهترین دانشگاه آلمان است. آدولف هیتلر، برتولت برشت (کارگردان تئاتر و نمایشنامه نویس سرشناس)، محمد اقبال (فیلسوف ایرانی)، ماکس وبر (از بنیان گذاران جامعه شناسی)، ویلهلم رونتگن (برنده جایزه نوبل فیزیک) بخشی از سرشناس ترین دانش آموختگان این دانشگاه هستند.
پس از بررسی نظام های کلی رتبه بندی در جهان، جایگاه و رتبه دانشگاه های آلمان در داخل و خارج این کشور در جدول ذیل بررسی می شود:
| رتبه در آلمان | رتبه جهانی | نام دانشگاه | امتیاز کلی | دانشجویان بین المللی | رتبه در سال 2022 |
| 1 | 32 | لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ | 77.8 | 32 | 67.2 |
| 2 | 43 | دانشگاه فنی مونیخ | 74.1 | 44 | 72.9 |
| 3 | 44 | دانشگاه هایدلبرگ | 73.5 | 47 | 67.5 |
| 4 | 74 | دانشگاه هومبولت برلین | 65.0 | 67 | 67.8 |
| 5 | 80 | دانشگاه علوم پزشکی چریته برلین | 64.0 | 90 | 63.5 |
| 6 | 86 | دانشگاه فرایبورگ | 63.3 | 23 | 76 |
| 7 | 91 | دانشپاه توبینگن | 62.7 | 89 | 64.0 |
| 8 | 99 | دانشگاه صنعتی آخن | 59.0 | 87 | 62.2 |
برترین دانشگاه های آلمان به تفکیک رشته های تحصیلی
شاید یکی از جالب ترین تقسیم بندی ها در بحث دانشگاه های آلمان، رتبه بندی این دانشگاه ها به تفکیک رشته های تحصیلی است. در جدول پیش رو خواهیم فهرستی از رشته های پر طرفدار در کشور آلمان و برترین دانشگاه های ارائه دهنده این رشته ها را می توانید پیدا کنید با توجه لزوم رعایت اختصار برای هر کدام از رشته ها، 3 دانشگاه برتر را معرفی می کنیم:
| رشته های تحصیلی | ترتیب دانشگاه ها به ترتیب هر رشته |
| دانشگاه هایدلبرگ | 1 |
| دانشگاه صنعتی آخن | 2 |
| دانشگاه لوبک | 3 |
| دانشگاه فنی برانشوایگ | 4 |
| دانشگاه ماربورگ | 5 |
| دانشگاه گرایسوالد | 6 |
| موسسه فناوری کارلسروهه | 7 |
| دانشگاه صنعتی آخن | 8 |
| دانشگاه اشتورتگارت | 9 |
| دانشگاه زارلاند | 10 |
| دانشگاه فنی برانشوایگ | 11 |
| موسسه هاسو پلاتنر پوتسدام | 12 |
| دانشگاه فنی کایزرسلاترین | 13 |
هزینه تحصیل در بهترین دانشگاه های آلمان
گرچه تحصیل در دانشگاه های دولتی آلمان در دوره کارشناسی رایگان است. اما در هر صورت دانشجو باید هزینه های ادارای و ثبت نام خود را پرداخت کند که عملا بیشتر از 250€ (یورو) برای هر ترم نیست. از این رو میزان دقیق آن به دانشگاه و رشته تحصیلی بستگی دارد. با این که بیشتر دانشگاه های کشور آلمان دولتی هستند. اما دانشگاه های خصوصی این کشور هم جایگاه علمی بالایی دارند. هزینه تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی در دانشگاه های خصوصی مجموعا بیش از 20000€ (یورو) برای هر سال است.
دوره های کازشناسی ارشد در آلمان بیشتر به طور رایگان برگزار می شود و در اصل دوره های کارشناسی ارشد «پیوسته» هستند. هزینه تحصیل فوق لیسانس برای دوره های کارشناسی ارشد «ناپیوسته» در دانشگاه های دولتی 20000€ (یورو) و در دانشگاه های خصوصی 30000€ (یورو) برای هر سال تحصیلی است. هزینه تحصیل در آلمان به طور کامل در مقاله مذکور شرح داده شده است.
گران ترین و ارزان ترین دانشگاه های آلمان
قول معروفی وجود دارد که می گوید برای دانشجو یک ریال هم یک ریال است! حالا شما نسخه آلمانی آن را در نظر بگیرید و بخوانید: یک سنت هم یک سنت است. خلاصه طبیعی است که هر دانشجویی به دنبال کمترین هزینه ها و بیشترین صرفه جویی باشد. شهری که دانشجو برای زندگی انتخاب می کند تاثیر چشمگیری در میزان هزینه ها دارد. به عنوان مثال اگر در مونیخ زندگی کنید، هزینه های زندگی شما بسیار بالا خواهد بود و امکان پس انداز برایتان نزدیک به صفر است.
با توجه به این موضوع، می توان یکی از شهرهایی را انتخاب کرد که هزینه زندگی در آن مقرون به صرفه تر باشد. ناگفته نماند که بیشتر مقاله های مرتبط با هزینه زندگی در شهرهای آلمان معمولا روی یکی از مولفه ها مانند هزینه های اجاره مسکن تمرکز می کنند که این آیتم، اصولا کافی نخواهد بود و باید مولفه های دیگری را نیز در کنار آن در نظر بگیرند. شاید یکی از معیارهای انتخاب دانشگاه، تعیین شهر محل زندگی و به ویژه هزینه های زندگی در آن شهر است.
ارزان ترین شهرهای آلمان برای زندگی به این ترتیب است:
- بیله فلد
- فرانکفورت (اودر)
- هاله (زاله)
- کرفلند
- پاساو
پیش شرط اصلی مهاجرت تحصیلی به آلمان ، داشتن شناختی جامع نسبت به دانشگاه های این کشور است. در صورتی که قصد مهاجرت تحصیلی به کشور آلمان را دارید، می توانید از مشاوره های تلفنی و حضوری وکلا و مشاوران موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت کمک بگیرید.